همه چیز در مورد وکیل و وکالت

ممکن است بسیاری از افراد جامعه اطلاع درستی در مورد وکیل، وکالت، وظایف وکالت و انواع وکالت نداشته باشند. در این نوشتار به بررسی این موضوع می پردازیم:

۱- وکیل کیست؟

وکیل به فردی اطلاق می شود که از سوی دیگری که ممکن است شخص حقیقی یا حقوقی باشد برای انجام امری منصوب می شود و این کار به واسه ی عقد وکالت صورت می گیرد. عقدوکالت از عقود مندرج در قانون مدنی است که دارای شرایط و مقررات ویژه ای می باشد.

۲- وکالت چه عقدی است؟

وکالت عقدی است جایز. به این معنی که با موت و جنون هر یک از طرفین منحل می شود. وکالت اصولاً عقدی با اجرت است. البته ممکن است با اجرت یا مجانی بودن عقد وکالت در آن ذکر نشده باشد؛ در این صورت‌وکالت عقدی است با اجرت. در عقد وکالت، وکیل باید در انجام موردوکالت مصلحت موکل را رعایت نماید.

۳- وکیل پایه یک دادگستری به چه فردی اطلاق می گردد؟

افرادی که دانشگاه ها به خواندن رشته حقوق مشغول اند پس از گذراندن دوره لیسانس (یا کارشناسی) می توانند در آزمونی به نام «کانون وکلا» شرکت نمایند. در صورت قبولی در آزمون، این افراد پروانه وکالت اخذ می کنند و می توانند به کارآموزی که ۱۸ ماه می باشد، بپردازند و پس از گذراندن دوره ی کارآموزی به صورت رسمی در حرفه وکالت مشغول به کار می شوند.

۴- وکیل پایه دو دادگستری به چه فردی اطلاق می گردد؟

به رغم اینکه وکلای پایه یک دادگستری حق شرکت در تمامی دعاوی را دارند، وکلای پایه دو صرفاً حق مشارکت در برخی از دعاوی را دارند. در مورد دعاوی کیفری وکیل پایه دو دادگستری تنها می تواند در دعاوی شرکت کند که مجازات حبس تعزیری آنها کمتر از ۱۰ سال باشد. همچنین، شلاق و جزای نقدی و اقدامات تأمینی و تربیتی نیز می تواند از سوی وکیل پایه دو دادگستری مورد وکالت قرار بگیرد. در دعاوی حقوقی نیز تنها در صورتی که اصل خواسته کم تر ۵۰۰ میلیون تومان باشد، حق شرکت در دادرسی برای وکیل پایه دو دادگستری محفوظ است.

۵- انواع وکالت کدام است؟

وکالت در یک تقسیم بندی به چهار نوع وکالت تسخیری، معاضدتی، اتفاقی و قراردادی تقسیم می شود:

الف- وکالت تسخیری: به وکالتی اطلاق می شود که در مسائل کیفری از  سوی دادگاه برای متهم در نظر گرفته می شود.

ب- وکالت معاضدتی: به وکالتی اطلاق می شود که در امور حقوقی برای فردی که توان گرفتن وکیل را ندارد، تأمین می گردد.

پ- وکالت اتفاقی: به وکالتی اطلاق می شود که افراد تحصیل کرده حقوقی که واجد پروانه وکالت نیستند، تا سه مرتبه در سال می توانند برای اقربای نسبی (تا درجه دوم از طبقه سوم) و سببی وکالت نمایند.

ج- وکالت قراردادی: به وکالتی اطلاق می گردد که در آن وکیل و موکل با یکدیگر عقد وکالت منعقد می نمایند.

وکالت در تقسیم بندی دیگری به وکالت عام و خاص و مطلق و مقید تقسیم می شود.

وکالت عام و خاص

وکالت از جهت موضوع‌وکالت به وکالت عام و خاص تقسیم می شود. گاهی موضوع وکالت تمامی اموال موکل است که دراین صورت وکالت عام است و گاهی عقدوکالت مربوط به برخی موضوعات می گردد که در این صورت عقد وکالت خاص است.

وکالت مطلق و مقید

این نوع وکالت مربوط به اختیارات تفویض شده به موکل است. اگروکالت مطلق باشد وکیل حق هر گونه دخل و تصرف در اموال موکل را دارد. اما اگر وکالت مقید باشد وکیل باید طبق اختیاراتی که از سوی موکل به وکیل اعطا شده عمل نماید.