اجرت المثل‌ایام تصرف

اجرت‌المثل ایام تصرف واژه‌ای کاملاً تخصصی در رشته حقوق می‌باشد. مقصود از این واژه چیست؟

تعریف اجرت‌المثل ایام تصرف

فرض کنید شخصی از مالی که متعلق به دیگری است استفاده می‌نماید، در این صورت در طی مدتی فرد مالک از منافع مال خود محروم شده است. بنابراین، باید به فرد مالک اجرت‌المثل ایام تصرف تعلق بگیرد. مبلغ اجرت‌المثل را ممکن است طرفین به صورت توافقی تعیین نمایند. چنانچه توافقی میان طرفین حاصل نشود، کارشناس دادگستری این کار را انجام می‌دهد و میزان اجرت‌المثل را مشخص می‌نماید. مبنای چنین حقی قاعده لاضرر است. یعنی هیچ کس نمی‌تواند، اعمال حق خویش را وسیله اضرار به غیر قرار دهد. به منظور روشن شدن این موضوع مثالی را در این مورد ذکر می‌نماییم:

شخصی خانه‌ی متعلق به دیگری را غصب نموده است و در مدت زمان غصب، مالک از منافع منزل مسکونی خود که سکونت در آن است، محروم می‌گردد. در چنین حالتی باید دادخواستی به طرفیت غاصب به دادگاه تقدیم شود و مطالبه اجرت‌المثل ایام تصرف گردد.

نکته مهم این است که اجرت‌المثل ایام تصرف به نرخ روز محاسبه می‌گردد. در مثال فوق، فرض کنید غاصب خانه‌ای را از سال ۱۳۹۵ تا سال ۱۳۹۷ غصب نموده است. در چنین حالتی به منظور احتساب اجرت‌المثل ایام تصرف بر حسب نرخ سال ۱۳۹۷ محاسبه می‌گردد؛ چراکه اگر غیرازاین عمل شود در حق غاصب لطف شده است. حال اینکه غرض از تعیین اجرت‌المثل ایام تصرف این است که به شدیدترین حالت ممکن با غاصبین برخورد شود.

سؤالاتی ممکن است پیرامون اجرت‌المثل ایام تصرف مطرح گردد که در زیر به مطالعه و بررسی آن‌ها می‌پردازیم:

1. چنانچه دو نفر به طور شریکی ملکی را خریداری نمایند، یکی از دو شریک بدون رضایت شریک دیگر در ملک مشاعی سکونت نموده باشد، تکلیف چیست؟

در چنین صورتی شریکی که رضایتی به سکونت شریک دیگر نداشته می‌تواند اجرت‌المثل ایام تصرف را تقاضا نماید. اما، چنانچه شریک دیگر با رضایت شریک خود در ملک سکونت داشته باشد، نمی‌تواند چیزی را مطالبه کند.

2. آیا هر نوع تصرفی می‌تواند مبنای طرح دعوای اجرت‌المثل ایام تصرف باشد؟

خیر، ملاک‌هایی لازم است تا عنوان حقوقی اجرت‌المثل ایام تصرف تحقق پیدا کند. تصرف باید استمرار داشته باشد. همچنین سلطه فرد بر مال غیر ممکن است با واسطه باشد یا با مباشرت خود فرد.

• نکته مهم

واژه دیگری با عنوان اجرت‌المثل ایام زوجیت وجود دارد که از این موضوع متمایز است. منظور از اجرت‌المثل ایام زوجیت این است که زن در خانه شوهر باید تمکین عام و خاص را رعایت نماید. منظور از تمکین عام، حضور زن در خانه شوهر، کار نکردن زن بدون اجازه شوهر و ….است. تمکین خاص نیز عمل کردن به وظایف زناشویی است. غیر از این دو مورد مذکور در فوق، چنانچه زن در خانه شوهر عملی انجام دهد مستحق پاداش است. باید توجه داشت که این امر در حوزه مسائل خانواده قرار می‌گیرد. در صورتی که اجرت‌المثل ایام تصرف جزء دعاوی و مباحث مالی است.

نمونه دادخواست مطالبه اجرت‌المثل‌ایام تصرف:

برگ دادخواست به دادگاه عمومي

چاپ روزنامه رسمي كشور فرم شماره ۱۲۹۶/۲۲۰۱/۵۴ دفتر طرح وبرنامه ريزي